“COVID is de katalysator voor het vergroten van het bewustzijn van de relatie tussen leefstijl en gezondheid”

Uit de Winterfit Peiling van het najaar 2023 zijn positieve cijfers gekomen als het gaat om bewustzijn rondom leefstijl. Wat is de invloed van COVID geweest op deze ontwikkeling? Karel Bos legt uit: “Het is inderdaad opmerkelijk hoe de pandemie het bewustzijn rondom gezondheid heeft veranderd. Voor COVID wisten we eigenlijk niet hoe mensen dachten over vaccinaties en leefstijl. Wat opvalt, is dat nu 89% aangeeft dat leefstijl belangrijk is, en 73% van de mensen vaccinaties als cruciaal beschouwt. Dat wijst op een duidelijke verschuiving in de prioriteiten. Natuurlijk is het wel afwachten hoeveel mensen daadwerkelijk naast de griepprik ook de coronaprik gaan halen, maar de intentie is er. Daarnaast is COVID eigenlijk een katalysator geweest voor het vergroten van het bewustzijn rondom leefstijl.”

Rol van zorgsector in het bevorderen van gezonde leefstijl.

Uit bovenstaande cijfers kunnen we opmaken dat het met het bewustzijn wel goed zit. Maar er lijkt nog wel een kloof te zijn tussen artsen en patiënten. Karel: “De zorg lijkt achter te lopen op individuen. En de huidige medische benadering, vooral gericht op diagnoses en medicijnen, moet veranderen om leefstijladvies vanuit de artsen meer prioriteit te geven. Zo’n perceptieverandering begint naast bewustwording met educatie, zowel onder artsen als patiënten. Integratie van leefstijladvies in de medische praktijk en het stimuleren van de communicatie tussen arts en patiënt over dit onderwerp zijn essentiële stappen. Een voorbeeld uit Nijmegen laat zien dat zij door middel van posters patiënten aanmoedigen zélf over hun leefstijlvragen te beginnen tegen de arts, en dit niet laten afhangen van de arts. Deze omgedraaide benadering kan de drempel verlagen.”

Elke (kleine) stap telt

En zo zijn er natuurlijk meer stappen die gezet kunnen worden om leefstijlveranderingen te realiseren. “We moeten onze patiënten meer praktische tools aanreiken. Mensen moeten weten welke voedingsmiddelen goed voor ze zijn, en welke niet”, vertelt Karel. Het Mediterrane voedingspatroon is een voorbeeld van gezonde voeding. Hij vervolgt: “Onlangs is er een interessant onderzoek geweest naar resistente koolhydraten. Dit zijn koolhydraten die niet worden opgenomen in de maag en dunne darm, maar in de dikke darm terechtkomen. Uit een dubbelblind onderzoek blijkt dat het geven van moeilijk verteerbare koolhydraten, zoals resistente koolhydraten, in plaats van gewone koolhydraten, na vier maanden resulteert in afname van leververvetting en verbetering van de weestand tegen infecties. (Onrijpe) bananen bevatten bijvoorbeeld deze resistente koolhydraten. Maar ook het opnieuw opwarmen van pasta, rijst of aardappelen vergroten de inname van deze type koolhydraten. Het integreren van kennis over resistente koolhydraten in ons dagelijks eetpatroon kan niet alleen bijdragen aan een gezondere leefstijl, maar dienen ook als een voorbeeld van hoe kleine, doelgerichte aanpassingen in onze gewoonten een positief effect kunnen hebben op onze algehele gezondheid.” Het belang is groot gezien het feit dat 2,5 miljoen mensen in Nederland leververvetting hebben en dat dit geassocieerd is met hart en vaatziekten ,DM2, leverkanker en een verlaagde weerstand tegen infectieziekten.

Hoe ziet de toekomst eruit?

Het doel is om gezond ouder te worden. Karel: “Er is een direct verband tussen leefstijl en kwetsbaarheid op latere leeftijd. Voorlichting over eenvoudige stappen zoals genoeg groenten eten, regelmatig bewegen, matig alcoholgebruik en niet roken, kan aanzienlijk bijdragen aan het verminderen van kwetsbaarheid. Ook het mentale welzijn speelt een grote rol. Ikzelf organiseer wekelijks een wandelgroep voor mijn patiënten. Hierin zie ik hoe sociaal contact een belangrijke bijdrage kan leveren aan een gezonde leefstijl. Dit soort concepten zijn eenvoudig te realiseren en boeken groot resultaat.”